NAVO-ministeriële in Riga: conclusies (dag 2)

De vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Sophie Wilmès, heeft in Riga (Letland) deelgenomen aan een bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken van de NAVO. Deze ministeriële bijeenkomst heeft twee dagen geduurd (zie persmededeling NAVO-ministeriële in Riga: conclusies (dag 1)). Woensdag heeft de vice-eersteminister bij de opening deelgenomen aan een eerste vergadering in aanwezigheid van de Oekraïense en Georgische ministers om, in aansluiting op de besprekingen van de dag voordien, de balans op te maken van de situatie in de regio. De geallieerden herhaalden hun steun voor deze dichte en gewaardeerde partners. Daarna volgde een vergadering over de evaluatie van de inzet van de geallieerden in Afghanistan en de lessen die uit deze episode kunnen worden getrokken. De laatste sessie was gewijd aan de Westelijke Balkan. In de marge van de werkvergaderingen van deze ministeriële bijeenkomst kwamen de ministers – op initiatief van Frankrijk en in een beperkte samenstelling – bijeen over de situatie in de Sahel

Als basis voor de discussie heeft de NAVO een verslag opgesteld over de lessen die kunnen worden getrokken uit twintig jaar aanwezigheid in Afghanistan. Uit deze analyse komen een aantal belangrijke lessen naar voor, zowel positieve als negatieve. Vice-eersteminister Wilmès is tevreden over deze oefening en is van mening dat het eindverslag aan de verwachtingen voldoet. “Onze aanwezigheid in Afghanistan, waartoe twintig jaar geleden is beslist, was een noodzaak om strijd te voeren en bescherming te bieden tegen de terroristische dreiging. In die periode heeft de NAVO blijk gegeven van cohesie en van de politieke en militaire capaciteit om een crisisbeheersingsmissie van deze omvang op zich te nemen. Ik ben mij er ook van bewust dat de aanwezigheid van de geallieerden het leven van het Afghaanse volk heeft verbeterd, ook al moeten we helaas vaststellen dat deze verbetering nog broos is. We mogen het Afghaanse volk, en vooral de vrouwen en meisjes, niet in de steek laten”, aldus de vice-eersteminister.

“We mogen evenmin de ogen sluiten voor de moeilijkheden die wij hebben ondervonden, vooral aan het einde van onze missie. De beslissing om zich terug te trekken illustreert in de eerste plaats de dringende noodzaak van meer politiek overleg tussen de bondgenoten. Toegegeven, er waren ook tekortkomingen in de rapportering over de situatie ter plaatse, die van vitaal belang is voor een goede analyse van de situatie. De gemengde resultaten bij de ‘capacity building’ van de Afghaanse veiligheidstroepen tonen aan dat meer rekening moet worden gehouden met de maatschappelijke en culturele context van de landen waarin wij opereren, en met de absorptiecapaciteit van onze partners. België hoopt dat alle beschouwingen over Afghanistan zullen worden meegenomen bij de herziening van het strategisch concept en zullen bijdragen tot een betere planning en uitvoering van de huidige en toekomstige operaties.”

De ministers bespraken ook de Westelijke Balkan in het licht van de verslechterende situatie in de regio, in aanwezigheid van Finland, Zweden en de Hoge Vertegenwoordiger van de EU. De Balkan is van strategisch belang: de stabiliteit van de regio is cruciaal voor de Euro-Atlantische veiligheid. Nauwe samenwerking tussen de NAVO en de EU is van essentieel belang en de inspanningen van beide instellingen in de regio zijn bijzonder complementair. België steunt de huidige NAVO- en EU-missies in de regio en draagt zo bij tot de stabiliteit en de veiligheid van de Balkan.

In de marge van de NAVO-ministeriële en op initiatief van Frankrijk was er ook een bijeenkomst van de partnerlanden die betrokken zijn bij de Sahel (met name de Barkhane-, Takuba- en EUTM-missies), om de politieke situatie in de regio te bespreken. Het uitstel van de verkiezingen in Mali en de mogelijke aanwezigheid van de Wagner-groep zijn twee belangrijke bronnen van zorg voor België. Dit druist in tegen de verbintenissen die de overgangsregering ten aanzien van z’n burgers en de internationale gemeenschap is aangegaan. Naast de strijd tegen de onveiligheid heeft ons land altijd geijverd voor een burgerlijk en politiek bewustwordingsproces en voor structurele hervormingen. Dit zijn essentiële elementen voor de versterking van de legitimiteit van de Staat en de verdieping van de democratie.