Vandaag, 12 oktober, zijn de Ministers van Buitenlandse Zaken van de EU-lidstaten in Luxemburg samengekomen voor een Raad Buitenlandse Zaken, voorgezeten door de Hoge Vertegenwoordiger van de Europese Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid Josep Borrell. Vice-premier en minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès vertegenwoordigde België. Op de agenda verschillende dossiers waarover grote bezorgdheid is bij de lidstaten, in het bijzonder de toekomstige relatie met Rusland na de moordpoging op oppositieleider Alexei Navalny en de gewelddadige repressie na de omstreden presidentsverkiezingen in buurland Wit-Rusland.
De presidentsverkiezingen begin augustus in Wit-Rusland waren niet vrij en niet fair. De EU-ministers van buitenlandse zaken veroordelen streng het geweld tegen vreedzame demonstranten. De EU heeft begin deze maand al sancties afgekondigd tegen 40 individuen en zal binnenkort nog meer restrictieve maatregelen nemen. Zo zal er minder bilateraal worden samengewerkt met de centrale autoriteiten ten voordele van meer samenwerking met de lokale bevolking en het middenveld. Gezien de verslechterende situatie komen er ook verdere sancties, onder anderen tegen de hoogste gezagsdragers, onder wie Aleksandr Loekasjenko.
De Europese Unie is ook bereid op termijn haar politiek engagement, de samenwerking in sectoraal verband en de financiële bijstand aan Wit-Rusland aanzienlijk op te voeren. Dit op voorwaarde dat de autoriteiten een einde maken aan de onderdrukking en de misbruiken, en de beginselen van de democratie, de rechtsstaat en de mensenrechten eerbiedigen.
“België toont zich ook solidair met lidstaten als Polen en Litouwen, wiens diplomaten het land uit zijn gestuurd, maar we benadrukken de nood aan een evenwicht tussen solidariteit en waakzame aanwezigheid in de regio, ter ondersteuning van de Wit-Russische bevolking”, aldus minister Sophie Wilmès.
Rusland blijft een cruciale gesprekspartner. “België bepleit een selectieve dialoog over dossiers van Europees belang. Dialoog blijft belangrijk, zeker die op niveau van de Europese gezagsdragers en zeker gezien de situatie op het internationale toneel”, aldus minister Wilmès.
Wat de moordpoging op oppositieleider Alexei Navalny betreft, steunen de ministers van Buitenlandse Zaken het Duits-Franse voorstel dat sancties oplegt. Navalny werd volgens verschillende onderzoeken en bevestigd door de OPCW (de organisatie voor het verbod tegen chemische wapens), vergiftigd met het zenuwgif novitsjok. Sophie Wilmès: “België veroordeelt in de sterkst mogelijke bewoordingen het gebruik van een toxische chemische stof als wapen. Elk gebruik van een chemisch wapen is een schending van het internationaal recht. België steunt dus de activering van het betreffende EU-sanctieregime.”
De ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie vragen experten zich nu te buigen over aanvullende individuele sancties voor mensen die gelinkt kunnen worden aan de vergiftiging van Alexei Navalny.